.jpg)
Πολλοί από εμάς θα έχουμε σίγουρα ακούσει το φαινόμενο El Nino και La Nina που συμβαίνει στον Ειρηνικό Ωκεανό. Έχετε αναρωτηθεί όμως τι ακριβώς είναι αυτά τα φαινόμενα;
Αυτά τα φαινόμενα είναι δύο σημαντικές ωκεάνιες ταλαντώσεις που από έτος σε έτος εντοπίζονται στην περιοχή του τροπικού Ειρηνικού, η οποία ονομάζεται ENSO(El Nino Southern Oscillation) και σημαίνει «Νότια Ταλάντωση Ελ Νίνιο». Το El Niño–Southern Oscillation (ENSO) είναι ένα παγκόσμιο κλιματικό φαινόμενο που προκύπτει από τις διακυμάνσεις των ανέμων και της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας στον τροπικό αυτόν ωκεανό. Αυτή, λοιπόν, η περιοχή του ισημερινού στον Ειρηνικό Ωκεανό περιοδικά μετατοπίζεται μεταξύ θερμών και ψυχρών φάσεων περίπου κάθε 1-3 χρόνια. Και οι δύο αυτές φάσεις ENSO έχουν συγκεκριμένα ονόματα. Η ψυχρή φάση ονομάζεται La Niña και η θερμή φάση ονομάζεται El Niño.
Στην παρακάτω εικόνα, μπορείτε να δείτε πού βρίσκονται οι περιοχές ENSO στον τροπικό Ειρηνικό. Οι περιοχές 3 και 4 καλύπτουν τον ανατολικό και δυτικό τροπικό Ειρηνικό. Η κύρια περιοχή είναι το Nino 3.4, όπου επικεντρώνονται οι κύριες παρατηρήσεις.
Το ENSO, λοιπόν, σαν ένα σύστημα ανάδρασης ωκεανού-ατμόσφαιρας επηρεάζει έντονα τις τροπικές βροχοπτώσεις, αλλάζοντας με αυτόν τον τρόπο αλυσιδωτά τη διάταξη των βαρομετρικών συστημάτων και γενικώς την παγκόσμια κυκλοφορία. Πάμε να δούμε παρακάτω τις διαφορές των δύο αυτών φάσεων αναλύοντας τις συνθήκες που επικρατούν στην κάθε μία ξεχωριστά.
Κατά τη διάρκεια ενός El Nino, η πίεση πάνω από τον τροπικό Ειρηνικό είναι χαμηλότερη, με ασταθές συνθήκες και περισσότερα φαινόμενα σε αυτήν την περιοχή.
Αλλά κατά τη διάρκεια μιας La Niña, η πίεση πάνω από τον ισημερινό Ειρηνικό είναι υψηλή, δημιουργώντας σταθερές συνθήκες και απουσία φαινομένων.
Αυτές οι αλλαγές επηρεάζουν τα καιρικά μοτίβα πίεσης και άρα τον εποχιακό καιρό και στα δύο ημισφαίρια. Δείτε τη σχετική εικόνα.
Η άνοδος του αέρα στον ανατολικό Ειρηνικό προκαλεί περισσότερες καταιγίδες και βροχοπτώσεις και μειώνει την πίεση σε αυτήν την περιοχή. Την ίδια ώρα, ο αέρας κατεβαίνει στον δυτικό Ειρηνικό, προκαλώντας σταθερές καιρικές συνθήκες και συνθήκες υψηλής πίεσης.
Αντιθέτως η επόμενη εικόνα, επίσης από το NOAA Climate, δείχνει την τυπική κυκλοφορίας κατά τη διάρκεια μιας ψυχρής φάσης ENSO (La Niña). Δείχνει ως παράδειγμα πώς μια συγκεκριμένη κατάσταση του ENSO επηρεάζει τόσο την επιφάνεια όσο και την ανώτερη κυκλοφορία.
Ο αέρας που κατεβαίνει στον ανατολικό Ειρηνικό προκαλεί υψηλή πίεση και σταθερό/ξηρό καιρό. Την ίδια στιγμή, ο αέρας ανεβαίνει στον δυτικό Ειρηνικό, προκαλώντας συχνές καταιγίδες, χαμηλή πίεση και έντονες βροχοπτώσεις.
Συνοψίζοντας λοιπόν για τις δύο αυτές φάσεις έχουμε ότι:
Φαινόμενο El Niño:
Φαινόμενο El Niño:
- Δυτική ροή ανεμών Ειρηνικού Ωκεανού στην επιφάνεια
- Μεταφορά ζεστού νερού από την Ασία προς την Νότια Αμερική
- Βροχές και καταιγίδες στον Κεντρικό-Ανατολικό Ειρηνικό
- Υγρότερες συνθήκες στη Νότια Αμερική, ξηρότερες-θερμότερες στη Βόρεια Αμερική
- Χαμηλή πίεση στον Βόρειο Ειρηνικό
- Υψηλότερες από τις κανονικές θερμοκρασίες κατά 3–5°C
Φαινόμενο La Niña:
- Ανατολική ροή ανεμών Ειρηνικού Ωκεανού στην επιφάνεια
- Μεταφορά ψυχρού νερού από την Νότια Αμερική προς την Ασία
- Βροχές και καταιγίδες στον Δυτικό Ειρηνικό
- Ξηρότερες συνθήκες στη Νότια Αμερική, υγρότερες-ψυχρότερες στη Βόρεια Αμερική
- Υψηλή πίεση στον Βόρειο Ειρηνικό
- Χαμηλότερες από τις κανονικές θερμοκρασίες κατά 3–5°C
Επιπλέον παρακάτω μπορείτε να δείτε ένα τυπικό παράδειγμα El Niño σε μία ανάλυση ανωμαλιών του ωκεανού για τον Νοέμβριο του 2023. Ξεχωρίζει ως μια ζεστή ζώνη θερμοκρασιών πάνω από τις κανονικές ωκεανούς στον τροπικό Ειρηνικό Ωκεανό. Αυτή η ανωμαλία επηρεάζει την ατμόσφαιρα, αλλά υποδεικνύει επίσης αλλαγές στο πρότυπο πίεσης σε παγκόσμια κλίμακα.
Εξετάζοντας, όμως από την άλλη την τελευταία ανάλυση ανωμαλιών θερμοκρασίας των ωκεανών του φετινού Αυγούστου, μπορείτε να δείτε αυτά τα ψυχρότερα από το κανονικό επιφανειακά ύδατα στις κεντρικές και ανατολικές περιοχές ENSO, τα οποία απεικονίζουν μια τυπική φάση La Nina. Αυτές οι ανωμαλίες του κρύου έχουν σχήμα «που μοιάζει με κύμα». Αυτό οφείλεται στους ισχυρούς ανατολικούς ανέμους που σπρώχνουν τα νερά προς τα δυτικά, δημιουργώντας στροβιλισμούς στην επιφάνεια του ωκεανού.
Κάθε φάση ENSO, με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να έχει άμεση επιρροή, όπως είπαμε παραπάνω, στον καιρό των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής και του Καναδά, αλλά έμμεση στης Ευρώπη για τον προφανή λόγο ότι γεωγραφικά βρίσκεται αρκετά πιο μακριά από τον Ειρηνικό Ωκεανό.
Σύμφωνα, λοιπόν με τα τελευταία δεδομένα για τους ωκεανούς, μπορούμε να εξετάσουμε τις προβλέψεις χιονόπτωσης μήνα προς μήνα στην Ευρώπη για τον χειμώνα 2024/2025, χρησιμοποιώντας τα δύο κορυφαία παγκόσμια συστήματα μακροχρόνιας πρόβλεψης, ECMWF και UKMO . Σε καμία των περιπτώσεων όμως δε θα πρέπει να ληφθεί κάτι με σιγουριά, διότι μιλάμε για τάση και όχι για πρόγνωση καθώς αναφερόμαστε σε πιθανότητες.
Παρακάτω έχουμε μια επίσημη εικόνα πρόβλεψης πιθανότητας CPC, που δείχνει τη μακροπρόθεσμη πρόβλεψη της κεντρικής περιοχής ENSO. Όπως προβλέπεται, οι συνθήκες La Niña θα διαρκέσουν το φθινόπωρο και το χειμώνα. Στις αρχές του επόμενου έτους αναμένεται εξασθένηση του La Niña, με στροφή σε ουδέτερη φάση.
Εκτίμηση χιονοπτώσεων από το προγνωστικό μοντέλο ECMWF για τον ''Χειμώνα 2024 - 2025''
Το ECMWF είναι το πιο εκτιμώμενο σύστημα εποχικών προβλέψεων. Η μέση πρόβλεψη για την Ευρώπη δείχνει χιονοπτώσεις κάτω του μέσου όρου. Ωστόσο, λόγω της επιρροής ενός τοπικού συστήματος χαμηλών πιέσεων στα βόρεια, οι περισσότερες χιονοπτώσεις από το κανονικό αναμένονται πάνω από τη Σκανδιναβία.
Η πρόβλεψη χιονόπτωσης Δεκεμβρίου δείχνει λιγότερες χιονοπτώσεις από το κανονικό σε μεγάλο μέρος της ηπείρου. Μια περιοχή με περισσότερες χιονοπτώσεις είναι πάνω από τις Άλπεις και ξανά στη βόρεια Σκανδιναβία.
Η πρόβλεψη του Ιανουαρίου δείχνει μειωμένη πιθανότητα χιονόπτωσης σε μεγάλο μέρος της ηπείρου. Ωστόσο, μια περιοχή με περισσότερες χιονοπτώσεις προβλέπεται να εκτιναχθεί στα νοτιοανατολικά τμήματα, πιθανότατα λόγω μιας ανωμαλίας υψηλής πίεσης στα βορειοδυτικά.
Εκτίμηση χιονοπτώσεων από το προγνωστικό μοντέλο UKMO για τον ''Χειμώνα 2024 - 2025'' Καθώς δεν μπορείτε ποτέ να εμπιστευτείτε ένα μεμονωμένο μοντέλο πρόβλεψης, χρησιμοποιούμε το σύστημα πρόβλεψης μακράς εμβέλειας UKMO κατά μήκος του ECMWF. Αναπτύχθηκε από το Ηνωμένο Βασίλειο Met Office, από όπου προέρχονται τα αρχικά UKMO.
Πρώτον, κοιτάζοντας τον εποχιακό μέσο όρο για την Ευρώπη, μπορούμε να δούμε άλλη μια ασθενή πρόγνωση χιονόπτωσης πανομοιότυπη με την ECMWF. Το μεγαλύτερο μέρος της ηπείρου προβλέπεται να έχει λιγότερες χιονοπτώσεις από το κανονικό, εκτός από ορισμένα βόρεια τμήματα.
Η πρόβλεψη χιονόπτωσης Δεκεμβρίου δεν δείχνει σημαντική βελτίωση εκτός από τα συνηθισμένα υψηλότερα υψόμετρα των βόρειων τμημάτων και μια μικρή περιοχή στις νότιες Άλπεις και πάνω από τα νοτιοανατολικά.
Δεν προβλέπεται σημαντική αλλαγή για τον Ιανουάριο σε ολόκληρη την ήπειρο. Όπως δείχνει η πρόβλεψη, η πιθανότητα χιονοπτώσεων αυξάνεται προς τα βορειοανατολικά και σε ορισμένες περιοχές στα κεντρικά τμήματα.
Συμπεραίνοντας λοιπόν, και τα δύο μοντέλα συμφωνούν σε μια αδύναμη περίοδο χιονόπτωσης στην Ευρώπη, εκτός από τις βόρειες περιοχές και ορισμένα κεντρικά μέρη γύρω από τις Άλπεις, όπου οι λάτρεις του χιονιού εκεί ίσως να ευνοηθούν περισσότερο για να απολαύσουν την επίσκεψη του λευκού αυτού φαινομένου τον φετινό χειμώνα.
Επιμέλεια άρθρου:
Δ. Ντόβας, Προγνώστης καιρού με πιστοποίηση από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο
Μ. Τζανακάκης, Φοιτητής Φυσικών επιστημών στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και προγνώστης καιρού με πιστοποίηση από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο
Όλες οι καιρικές εξελίξεις βρίσκονται εδώ! Βρείτε αναλυτικά όλες τις προγνώσεις μας μέσα από την ιστοσελίδα μας ή από το instagram @weatherforattica.gr.
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του παρόντος άρθρου, χωρίς αναφορά, με ενεργό σύνδεσμο (link) weatherforattica.gr.