Ένας χρόνος έχει πλέον περάσει από την καταστροφική κακοκαιρία ονόματι «Ντάνιελ», που χτύπησε τη χώρα μας με επίκεντρο τη Θεσσαλία στις αρχές Σεπτεμβρίου του 2023.
Η συγκεκριμένη κακοκαιρία ήταν αδιαμφισβήτητα ένα ακραίο καιρικό φαινόμενο με ισχυρές βροχές και καταιγίδες που έπληξε αρχικά την Ελλάδα, την Βουλγαρία και την Τουρκία, ενώ αργότερα κατευθύνθηκε προς την Λιβύη, προκαλώντας επίσης ισχυρές βροχοπτώσεις, με αποτέλεσμα τεράστιες υλικές καταστροφές και τον θάνατο τουλάχιστον 11.500 ανθρώπων, μετά τη ρήξη δύο φραγμάτων.
Η κακοκαιρία Ντάνιελ ξεκίνησε στις 4 Σεπτεμβρίου 2023 από το Ιόνιο πέλαγος, με επίκεντρο την ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας, προκαλώντας τεράστιες καταστροφές αλλά και ανθρώπινες απώλειες, με 17 ανθρώπους να χάνουν τη ζωή τους. Άλλες περιοχές που επλήγησαν από την κακοκαιρία στην Ελλάδα ήταν ο Δομοκός στην Φθιώτιδα, αλλά και η Έυβοια.
.png)
Δορυφορική εικόνα - Ελλάδα 05/09/2023
Σύμφωνα με την υπηρεσία FloodHub του Κέντρου Επιστημών Παρατήρησης της Γης και Δορυφορικής Τηλεπισκόπησης BEYOND, μόνο στην ευρύτερη περιοχή της Καρδίτσας, οι πλημμυρισμένες εκτάσεις ανέρχονταν σε 870.000 στρέμματα, η πλειοψηφία των οποίων ήταν αγροτικές εκτάσεις (περίπου 90%).
Από την έναρξη της κακοκαιρίας, το Κέντρο Επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος έλαβε περισσότερες από 4.870 κλήσεις, οι οποίες αφορούσαν κυρίως αντλήσεις υδάτων, κόψιμο δέντρων και απομακρύνσεις ανθρώπων προς πιο ασφαλή σημεία.
Στις 5 Σεπτεμβρίου, οι πλημμύρες στη Θεσσαλία, είχαν σαν αποτέλεσμα τον θάνατο τουλάχιστον ενός ατόμου. Την ίδια μέρα, ένα χρόνο πριν, σαν σήμερα, η Ζαγορά δέχθηκε 759.6 χιλιοστά βροχής, 55 φορές περισσότερες από τις μέσες βροχοπτώσεις της χώρας για τον ίδιο μήνα. Η Πορταριά κατέγραψε επίσης νέο ρεκόρ βροχόπτωσης με 761.9 χιλιοστά. Δεν ήταν δυνατή η μέτρηση περαιτέρω χιλιοστών βροχοπτώσεων επειδή ο μετεωρολογικός σταθμός στη συνέχεια απέτυχε να δώσει στοιχεία.
Στις 5 Σεπτεμβρίου, οι πλημμύρες στη Θεσσαλία, είχαν σαν αποτέλεσμα τον θάνατο τουλάχιστον ενός ατόμου. Την ίδια μέρα, ένα χρόνο πριν, σαν σήμερα, η Ζαγορά δέχθηκε 759.6 χιλιοστά βροχής, 55 φορές περισσότερες από τις μέσες βροχοπτώσεις της χώρας για τον ίδιο μήνα. Η Πορταριά κατέγραψε επίσης νέο ρεκόρ βροχόπτωσης με 761.9 χιλιοστά. Δεν ήταν δυνατή η μέτρηση περαιτέρω χιλιοστών βροχοπτώσεων επειδή ο μετεωρολογικός σταθμός στη συνέχεια απέτυχε να δώσει στοιχεία.
Χάρτης με ημερήσια ύψη βροχής που δέχθηκαν περιοχές της Θεσσαλίας.
Στις 6 Σεπτεμβρίου, ο χείμαρρος Κραυσίδωνας, που πηγάζει από το Πήλιο, ξεχείλισε στις όχθες του στο Βόλο και κατέστρεψε μια γέφυρα και ένα γηροκομείο, ενώ παρέσυρε αυτοκίνητα, λεωφορεία, δέντρα και άλλα βαριά αντικείμενα στο πέρασμά του.
Στις 7 Σεπτεμβρίου, ο βασικός αυτοκινητόδρομος μεταξύ Αθήνας και Θεσσαλονίκης έκλεισε (!), με αποτέλεσμα τα δρομολόγια των τρένων μεταξύ των δύο πόλεων να ανασταλούν. Επιπλέον περισσότεροι από 800 άνθρωποι χρειάστηκε να διασωθούν από την ΕΜΑΚ μέσα από κτίρια και γέφυρες που κατέρρευσαν, καθώς και βυθισμένα χωριά. Στη Λάρισα, μετά το τέλος των βροχοπτώσεων στις 8 Σεπτεμβρίου, το νερό συνέχισε να ανεβαίνει, καθώς ο Πηνειός ποταμός υπερχείλισε στις όχθες του, φτάνοντας σε στάθμη 9,5 μέτρων, σε σύγκριση με την κανονική στάθμη των 4 μέτρων.
Πλημμυρισμένο τοπίο στον Παλαμά Καρδίτσας.
Την ίδια μέρα, η συνεχόμενη έντονη βροχόπτωση που σημειώθηκε στην Καρδίτσα και στα Τρίκαλα κατά τις πρωινές ώρες είχε σαν αποτέλεσμα την υπερχείλιση των ποταμών, με πολλά χωριά (όπως ο Βλοχός και η Μεταμόρφωση) να βυθιστούν κάτω από τα νερά και δεκάδες κατοίκους να εγκλωβιστούν. Κατά την επιχείρηση διάσωσης της ΕΜΑΚ στο χωριό Αστρίτσα Καρδίτσας, εντοπίστηκαν νεκρές, δύο ηλικιωμένες γυναίκες. Στο Μορφοβούνι Καρδίτσας αρκετά σπίτια κατέρρευσαν, ενώ οι κάτοικοι στον Παλαμά ανέβηκαν στις στέγες των σπιτιών τους ή σε ψηλότερα σημεία προκειμένου να προστατευθούν.
.jpg)
Η οδός Νικολοπούλου στον Άγιο Θωμά Λάρισας μετά την κακοκαιρία Ντάνιελ.
Στη πόλη των Τρικάλων, ο Ληθαίος ποταμός υπερχείλισε σε διάφορα σημεία, με αποτέλεσμα ολόκληρες γειτονιές να μετατραπούν σε λιμνοθάλασσα. Επίσης κατοικίες, επιχειρήσεις και αυτοκίνητα παρασύρθηκαν από τα νερά του ποταμού.
Στην ευρύτερη περιοχή της Λάρισας και ειδικότερα στην ανατολική είσοδο της πόλης σημειώθηκαν μεγάλες ζημιές σε κτίρια, κατοικίες και επιχειρήσεις από την υπερχείλιση του χείμαρρου Γκουσμπασανιώτη. Στο Δήμο Φαρκαδόνας οι καταστροφές ήταν τεράστιες με πολλά χώρια να βρίσκονται κάτω από το νερό όπως στο Κεραμίδι και στον Κλοκοτό, αλλά και στην έδρα του Δήμου, στην Φαρκαδόνα, η ζημιά ήταν επίσης μεγάλη με όλη την κωμόπολη να λαμβάνει εντολή εκκένωσης προς το υψηλότερο σημείο της περιοχής στο δημαρχείο, αφού σε πολλά σημεία η στάθμη του νερού έφτασε και τα τέσσερα μέτρα λόγω της πτώσης τοπικών αναχωμάτων που προστάτευαν τον Δήμο. Στον Δήμο Πύλης οι ζημιές είναι μεγάλες, με τα πεδινά του Δήμου να πλημμυρίζουν ενώ τα ορεινά χωριά είχαν αποκοπεί από την Πύλη. Ο Πορταικος ποταμός στο ύψος του Δημαρχείου Πύλης ήταν έτοιμος να παρασύρει την πόλη. Χάρη στην έγκαιρη προσπάθεια των μηχανημάτων του Δήμου αλλά και της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Πύλης η πόλη σώθηκε.
Το Αστυνομικό Τμήμα της πόλης απομάκρυνε τους κατοίκους από την παραποτάμια περιοχή απ το ύψος των σχολικών συγκροτημάτων έως τον κυκλικό κόμβο στην είσοδο της Πύλης. Στην Κοιλάδα των Τεμπών το ύψος των νερών του Πηνειού ποταμού έφτασε τα 18 μέτρα.
Ο απολογισμός, μέχρι στιγμής, για την Ελλάδα είναι 17 άνθρωποι νεκροί και 229.192 πνιγμένα ζώα. Ο νομός Τρικάλων και Καρδίτσας κηρύχθηκαν σε κατάσταση συναγερμού, καθώς οι περιοχές αυτές βρίσκονται στον Θεσσαλικό Κάμπο με αποτέλεσμα τις φονικές αυτές πλημμύρες.
Σύμφωνα με δηλώσεις στην ΕΡΤ του τότε περιφερειάρχη Θεσσαλίας, Κώστα Αγοραστού, οι ζημιές από την καταιγίδα στην περιοχή αποτιμήθηκαν σε περισσότερα από 2 δισ. ευρώ. Κατά την επίσκεψή του στον πληγέντα Παλαμά Καρδίτσας, ο επί δώδεκα χρόνια περιφερειάρχης, δέχθηκε επίθεση και προπηλακίστηκε από εξαγριωμένους πολίτες για την έλλειψη αντιπλημμυρικών έργων στην περιοχή και τον απομάκρυνε η αστυνομία.
Επιπτώσεις στην δημόσια υγεία
Μετά το πέρασμα της κακοκαιρίας Ντάνιελ από την Ελλάδα, αποκαλύφθηκαν δεκάδες νεκρά ζώα, τα οποία σύμφωνα με τον καθηγητή Μικροβιολογίας του ΕΚΠΑ, Αθανάσιο Τσακρή, αποτέλεσαν μεγάλο κίνδυνο για τη δημόσια υγεία προκαλώντας στον πληθυσμό διάφορα λοιμώδη νοσήματα, όπως γαστρεντερίτιδα, τυφοειδή πυρετό, δυσεντερία, ακόμα και χολέρα. Η τότε αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη, συνέστησε στους κατοίκους των πληγεισών περιοχών να μη χρησιμοποιούν καθόλου το πόσιμο νερό, αλλά ούτε να έρχονται σε επαφή με τα λιμνάζοντα ύδατα στις πλημμυρισμένες περιοχές, καθώς αποτελούσαν ένα τοξικό μείγμα από λάσπες, φυτοφάρμακα, λιπάσματα, υπολείμματα νεκρών ζώων κ.α.
Προβλέψεις
Η Μονάδα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (meteo) δημοσίευσε προβλέψεις αναμενόμενων βροχοπτώσεων με χρονικό ορίζοντα 72 ωρών από 4 υπολογισμούς, μεταξύ 3 και 5 Σεπτεμβρίου 2023. Οι υπολογισμοί βασίζονται στον περιφερειακό δείκτη βροχοπτώσεων (RPI). Η πρώτη ανακοίνωση, που έγινε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023, προέβλεπε βροχόπτωση άνω των 200 mm για μεγάλη περιοχή της Θεσσαλίας, με μέγιστες τιμές άνω των 500 mm στις ορεινές περιοχές και την κατάταξη ως μέγιστο υετό, γεγονός κατηγορίας 5 (ακραία). Στη δεύτερη δημοσίευση στις 4 Σεπτεμβρίου 2023, για τις Περιφερειακές Ενότητες Φθιώτιδας και Μαγνησίας αναμένεται βροχή πάνω από 500 χιλιοστά. Το γεγονός βροχοπτώσεων παρέμεινε ταξινομημένο ως Κατηγορία 5 (ακραία). Η μέγιστη τιμή που προβλεπόταν για τις ανατολικές πλαγιές της Πίνδου και της ανατολικής Θεσσαλίας ήταν 700 mm μέσα σε 72 ώρες. Τέλος, σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στις 5 Σεπτεμβρίου 2023, αναμένονταν περίπου 650-700 mm για το διήμερο της Τρίτης και της Τετάρτης στο Πήλιο, όπου είχαν ήδη σημειωθεί πλημμύρες, και περίπου 550-600 mm για τα νότια της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας.
Η Μονάδα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (meteo) δημοσίευσε προβλέψεις αναμενόμενων βροχοπτώσεων με χρονικό ορίζοντα 72 ωρών από 4 υπολογισμούς, μεταξύ 3 και 5 Σεπτεμβρίου 2023. Οι υπολογισμοί βασίζονται στον περιφερειακό δείκτη βροχοπτώσεων (RPI). Η πρώτη ανακοίνωση, που έγινε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023, προέβλεπε βροχόπτωση άνω των 200 mm για μεγάλη περιοχή της Θεσσαλίας, με μέγιστες τιμές άνω των 500 mm στις ορεινές περιοχές και την κατάταξη ως μέγιστο υετό, γεγονός κατηγορίας 5 (ακραία). Στη δεύτερη δημοσίευση στις 4 Σεπτεμβρίου 2023, για τις Περιφερειακές Ενότητες Φθιώτιδας και Μαγνησίας αναμένεται βροχή πάνω από 500 χιλιοστά. Το γεγονός βροχοπτώσεων παρέμεινε ταξινομημένο ως Κατηγορία 5 (ακραία). Η μέγιστη τιμή που προβλεπόταν για τις ανατολικές πλαγιές της Πίνδου και της ανατολικής Θεσσαλίας ήταν 700 mm μέσα σε 72 ώρες. Τέλος, σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στις 5 Σεπτεμβρίου 2023, αναμένονταν περίπου 650-700 mm για το διήμερο της Τρίτης και της Τετάρτης στο Πήλιο, όπου είχαν ήδη σημειωθεί πλημμύρες, και περίπου 550-600 mm για τα νότια της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών, Ευθύμιο Λέκκα, η κακοκαιρία Ντάνιελ ήταν ένα εξαιρετικό ακραίο καιρικό φαινόμενο, όπου η περιοχή του Βόλου δέχθηκε 150 εκατομμύρια τόνους νερού και λάσπης σε μία ημέρα μόνο.
Ο διαδικτυακός ιστότοπος Μeteo.gr , ανέφερε ότι η περιοχή του Πηλίου είχε δεχτεί 750 χιλιοστά βροχής, από τα μεσάνυχτα έως τις 3 το μεσημέρι της Τρίτης, όταν η μέση ετήσια βροχόπτωση στην Αθήνα ήταν περίπου 400 χιλιοστά. Ο διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος δήλωσε πως σχεδόν δεν μπορούσαμε να πιστέψουμε την πρόβλεψη. Αυτός είναι ένας αριθμός που δεν έχουμε ξαναδεί. Είναι εξωπραγματικό.
Ο ακαδημαϊκός και καθηγητής Φυσικής της ατμόσφαιρας Χρήστος Ζερεφός δήλωσε πως οδεύουμε στην πλήρη αποσταθεροποίηση του κλίματος και εκτίμησε ότι τέτοια φαινόμενα θα μας ξανάρθουν.
Η Θεσσαλία σήμερα...
Όλες οι καιρικές εξελίξεις βρίσκονται εδώ! Βρείτε αναλυτικά όλες τις προγνώσεις μας μέσα από την ιστοσελίδα μας ή από το instagram @weatherforattica.gr.