Αυξημένη ανησυχία εκφράζει το σύνολο της επιστημονικής κοινότητας σχετικά με το ζήτημα της λειψυδρίας που απειλεί πολλές περιοχές της χώρας μας το τελευταίο διάστημα.
Η σημαντική μείωση των βροχοπτώσεων σε πολλές περιοχές της χώρας κατά τα τελευταία δύο χρόνια, επανέφερε τον κίνδυνο της λειψυδρίας στην επιφάνεια, με πολλούς δήμους να έχουν τεθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και την ΕΥΔΑΠ να επιστρατεύει τα αποθέματα προκειμένου να μην υπάρξει κάποιο πρόβλημα στην Αττική.
Ποιες είναι οι περιοχές που κινδυνεύουν
Μέχρι στιγμής η Πολιτική Προστασία έχει κηρύξει σε κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης για λειψυδρία τις παρακάτω περιοχές:
Δήμος Νέας Προποντίδας
Δήμος Φαιστού
Δήμος Γόρτυνας
Δήμος Ορχομενού
Δήμος Βέλου-Βόχας
Δήμος Κισσάμου
Δήμος Αλιάρτου-Θεσπιέων
Δήμος Σουφλίου
Δήμος Μίνωα Πεδιάδας
Δήμος Σάμης
Δήμος Σερίφου
Δήμος Πλατανιά
Δήμος Μύκης
Δήμος Λέρου
Δήμου Σίφνου
Δήμος Ευρώτα
Δήμος Βιάννου
Δήμος Αρχάνων-Αστερουσίων
Δήμος Πολυγύρου
Δήμος Αλεξανδρούπολης
Τι συμβαίνει στην Αττική
Ο κίνδυνος λειψυδρίας είναι πλέον εμφανής και για την Αττική, καθώς η στάθμη του νερού στη λίμνη του Μόρνου, η οποία αποτελεί βασική πηγή υδροδότησης για το λεκανοπέδιο, έχει υποχωρήσει σε τέτοιο σημείο που έχει αποκαλυφθεί ένα βυθισμένο χωριό, το Κάλλιο.
Η λίμνη Μόρνου έχει κατασκευαστεί ακριβώς για να τροφοδοτεί την Αθήνα και ευρύτερα το λεκανοπέδιο της Αττικής.
Για την ιστορία στην αρχή της δεκαετίας του 1990 (1993) η χώρα αντιμετώπισε μια μεγάλη λειψυδρία. Το θετικό τότε, ήταν πως είχε προλάβει να ξεκινήσει το έργο με το οποίο η λίμνη του Εύοινου τροφοδοτεί τη λίμνη του Μόρνου, για να φτάσει στη συνέχεια το νερό στην Αθήνα.
Η μείωση της έκτασης της τεχνητής λίμνης είναι εμφανής τους τελευταίους μήνες λόγω της απουσίας βροχών, των υψηλών θερμοκρασιών, αλλά και ως αποτέλεσμα του πολύ ήπιου χειμώνα με τις περιορισμένες χιονοπτώσεις στα ορεινά.
Πιο συγκεκριμένα, λαμβάνοντας υπόψη τα δορυφορικά δεδομένα που επεξεργάστηκε η μονάδα Meteo του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, από τον ευρωπαϊκό δορυφόρο Sentinel-2, στις 16 Αυγούστου 2022 (2 χρόνια πριν) η συνολική έκταση της επιφάνειας της λίμνης ήταν 16.8 km², ενώ στις 21 Αυγούστου 2023 (1 χρόνο πριν) υπολογίστηκε στα 15.3 km². Φέτος, στις 20 Αυγούστου 2024 η έκταση της λίμνης υπολογίστηκε προσεγγιστικά στα ~12.0 km².
Την συγκεκριμένη χρονική περίοδο η έκταση της λίμνης είναι κατά 15-20% συρρικνωμένη σε σχέση με τη μέση τιμή από το 2010. Η έκταση της τεχνητής λίμνης του Μόρνου για την συγκεκριμένη χρονική περίοδο υπολογίζεται ως μια από τις μικρότερες από το 2010 που υπάρχουν δορυφορικές παρατηρήσεις πολύ υψηλής ανάλυσης.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει να δούμε και τον συγκριτικό πίνακα που βρίσκεται αναρτημένος στην επίσημη ιστοσελίδα της ΕΥΔΑΠ, που δείχνει την σημαντική μείωση της συνολικής ποσότητας νερού στους ταμιευτήρες σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.
Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το γεγονός πως από την αρχή του υδρολογικού έτους (01/10/2023) έχουμε μια μείωση των αποθεμάτων κατά 239 εκ. κυβικά, ενώ από το 2019 η μείωση είναι πολύ μεγαλύτερη αγγίζοντας τα 550 εκ. κυβικά!
Είναι αυτονόητο δηλαδή, ότι αν δεν έχουμε περισσότερες βροχοπτώσεις το επόμενο διάστημα, τότε σε μια πενταετία θα είμαστε ξανά στο χείλος του γκρεμού, όπως και το 1993.
Έτσι, εξαιτίας των παραπάνω, η ΕΥΔΑΠ, σύμφωνα με τον προγραμματισμό της, έχει ήδη ενεργοποιήσει συμπληρωματικές πηγές υδροδότησης, με την επαναλειτουργία 17 γεωτρήσεων, κατά κύριο λόγο στην περιοχή Μαυροσουβάλα και θα ενεργοποιήσει γεωτρήσεις και στο μέσο του του Βοιωτικού Κηφισού, ενώ αντλείται πλέον νερό και από την Υλίκη, που μέχρι τώρα ήταν εφεδρικός ταμιευτήρας. Αυτές οι ενέργειες θα συνεισφέρουν περίπου 75 εκατ. κυβικά μέτρα το έτος.
Άρα αν συνεχιστεί η ανομβρία των περασμένων ετών, θα έχουμε έλλειμμα 150 εκατ. κυβικά μέτρα το έτος και ένα απόθεμα που μπορεί να διαρκέσει περίπου 4 έτη.
Για το λόγο αυτό, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σε στενή συνεργασία με την ΕΥΔΑΠ, έχει εδώ και καιρό καταρτίσει και υλοποιεί έναν οδικό χάρτη και θα επιλέξει τις καλύτερες λύσεις, που είναι ρεαλιστικό να υλοποιηθούν, εντός της τετραετίας για τη διασφάλιση των αποθεμάτων νερού.
Στις λύσεις αυτές περιλαμβάνονται:
Η μείωση των απωλειών στα δίκτυα ύδρευσης
Η μερική εκτροπή νερού από ποταμούς που καταλήγουν στη λίμνη των Κρεμαστών
Η ένταξη νέων ταμιευτήρων
Η χρήση ανακυκλωμένου νερού για άρδευση και βιομηχανικές χρήσεις
Ο εμπλουτισμός του υπόγειου υδροφορέα με ανακυκλωμένο νερό
Η βέλτιστη διαχείριση ομβρίων υδάτων και η αφαλάτωση, με χρήση πράσινων, ενεργειακών πόρων.
Επιμέλεια άρθρου:
Δ. Ντόβας, Προγνώστης καιρού με πιστοποίηση από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο
Όλες οι καιρικές εξελίξεις βρίσκονται εδώ! Βρείτε αναλυτικά όλες τις προγνώσεις μας μέσα από την ιστοσελίδα μας ή από το instagram @weatherforattica.gr.