Γιατί οι επιστήμονες ανησυχούν με το φαινόμενο «πέντε σίγμα»: Τι είναι και ποιες οι επιπτώσεις του στο παγκόσμιο κλίμα

Είναι πλέον γεγονός πως η Ανταρκτική διανύει έναν χειμώνα που εμφανίζεται ανά 7,5 εκατομμύρια χρόνια. Ο θαλάσσιος πάγος που περιβάλλει την ήπειρο μειώνεται με ανησυχητικό ρυθμό, τέτοιο, που θα μπορούσε να έχει μεγάλο αντίκτυπο στην ατμοσφαιρική κυκλοφορία της Γης.

Σύμφωνα με επιστήμονα από το British Antarctic Survey (BAS), αυτή η κατάσταση θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα σύστημα ντόμινο, με αποτέλεσμα οι θερμοκρασίες των ωκεανών να γίνονται όλο και πιο υψηλές. Αυτό όπως γίνεται αντιληπτό, θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια αλυσίδα συνεπειών για το κλίμα ολόκληρης της Γης.

Οι ερευνητές, λοιπόν, έχουν περιγράψει την τρέχουσα κατάσταση στον Ωκεανό της Ανταρκτικής ως το γεγονός «πέντε σίγμα», ένα φαινόμενο κατά το οποίο παρατηρείται μια σημαντική απόκλιση από τις κλιματικές τιμές.

«Ένα σίγμα είναι μια τυπική απόκλιση – οπότε όταν μιλάμε για ένα συμβάν πέντε σίγμα ή πέντε τυπικών αποκλίσεων, λέμε ότι είναι πέντε τυπικές αποκλίσεις εκτός του Μέσου Όρου», λέει η Δρ. Caroline Holmes του BAS.

«Μερικοί παράγοντες ποικίλλουν πολύ και άλλοι όχι, επομένως χρησιμοποιώντας αυτό το μέτρο τυπικής απόκλισης, λαμβάνεται υπόψη αυτή η φυσική μεταβλητότητα και φαίνεται πόσο ασυνήθιστο είναι κάτι».

«Ακόμη και ένα συμβάν δύο ή τριών σίγμα θα ήταν αρκετά ασυνήθιστο, επομένως ένα γεγονός πέντε σίγμα είναι πραγματικά αξιοσημείωτο».

Η Δρ. Χολμς συμπλήρωσε επίσης, ότι στην περίπτωση του θαλάσσιου πάγου της Ανταρκτικής, αυτή η μορφή μέτρησης βασίζεται σε δεδομένα 45 ετών λόγω του περιορισμένου χρόνου που οι δορυφόροι μετρούν ολόκληρη την ήπειρο με αξιόπιστα στοιχεία.

> Πολύ σπάνια η κατάσταση που εκτυλίσσεται

Υπάρχουν και άλλες μέθοδοι για να κοιτάξουμε πίσω στο χρόνο, και παρόλο που είναι λιγότερο ακριβείς, η Δρ. Χολμς εξακολουθεί να λέει ότι τα μακροπρόθεσμα στοιχεία δείχνουν ότι η τρέχουσα κατάσταση που εκτυλίσσεται στην περιοχή είναι «ανησυχητική» και «πολύ, πολύ σπάνια».

«Είναι προφανώς κάτι που είναι μια πλήρης αλλαγή από ό,τι έχουμε δει στο παρελθόν και είναι κάτι που είναι σε συμφωνία με αυτό που περιμένουμε σε ένα κλίμα που θερμαίνεται συνεχώς», προσθέτει.

Κάθε χειμώνα, ο πάγος στην θάλασσα της Ανταρκτικής αναπληρώνεται ως μέρος ενός ετήσιου κύκλου που επηρεάζει τόσο τις θερμοκρασίες των ωκεανών όσο και τα θαλάσσια ρεύματα, τα οποία με τη σειρά τους επηρεάζουν τις καιρικές συνθήκες σε όλο τον κόσμο και τα διάφορα οικοσυστήματα.

«Εάν αυτό το μοτίβο συνεχίσει να διαταράσσεται, με λιγότερο πάγο να σχηματίζεται κάθε χρόνο, τότε θα μπορούσε να έχει ''μεγάλο αντίκτυπο'' στη συνέχεια», λέει η Δρ Χολμς.

«Καθώς λιώνει ο θαλάσσιος πάγος της Ανταρκτικής, αφαιρείται μια ανακλαστική επιφάνεια και αντικαθίσταται από μια σκοτεινή επιφάνεια – την επιφάνεια του ωκεανού – που απορροφά περισσότερη θερμότητα», λέει.

«Αυτό είναι αυτό που ονομάζουμε φαινόμενο ανάδρασης albedo. Έτσι, καθώς λειώνει ο πάγος, περισσότερος ωκεανός εκτίθεται στον ήλιο, γίνεται θερμότερος, απορροφά περισσότερη θερμότητα από τον ήλιο και στη συνέχεια θερμαίνει τη Γη περισσότερο, πράγμα που σημαίνει ότι είναι πιο δύσκολο τα επόμενα χρόνια να σχηματιστεί νέος πάγος».

Looking for polar climate visualizations? Start here: 📈📉

+ Arctic sea-ice extent: https://t.co/tBkW5GBgHF
+ Arctic sea-ice thickness/volume: https://t.co/qXpJKsA27B
+ Arctic temperatures: https://t.co/QEaNIX4gLG
+ Antarctic sea ice: https://t.co/V0Lt0w1sTi pic.twitter.com/eHi8eXMrWH

— Zack Labe (@ZLabe) September 18, 2022

> Είναι ανθρωπογενής η αλλαγή αυτή;

Μερικοί επιστήμονες πιστεύουν ότι ο θαλάσσιος πάγος της Ανταρκτικής μπορεί να αποκλίνει ακόμη περισσότερο προς έξι σίγμα, λόγω του μειωμένου ρυθμού πήξης τις τελευταίες ημέρες – αλλά η Δρ Χολμς λέει ότι τα δεδομένα από έτος σε έτος μπορεί να διαφέρουν ελαφρώς σε διαφορετικές ημέρες της χρονιάς.

Ερωτηθείς εάν η συνολική αλλαγή οφείλεται στις ανθρωπογενείς εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, είπε: «Νομίζω ότι και πάλι πιθανότατα χρειαζόμαστε λίγο περισσότερες πληροφορίες προτού μπορέσουμε να το πούμε εντελώς οριστικά.

«Αλλά νομίζω ότι ιδιαίτερα τώρα αυτός ο αργός ρυθμός που παγώνει αυτό το χειμώνα, δείχνει πόση θερμότητα υπάρχει στο σύστημα που δεν υπήρχε πριν, οπότε νομίζω ότι σίγουρα δείχνει την ανθρώπινη επιρροή».

Είπε ότι οι έρευνες είναι πιο πίσω με την Ανταρκτική σε σύγκριση με άλλα κλιματικά συστήματα, αλλά ότι μπορούν ακόμα να πουν ότι μια τέτοια «ξαφνική αλλαγή» είναι «αποτέλεσμα της παγκόσμιας θέρμανσης και είναι σε συμφωνία με τις μελλοντικές μας προβλέψεις”.

Η κατάσταση θα μπορούσε να αναστραφεί

Κλείνοντας με μια αχτίδα ελπίδας, ο ερευνητής είπε ότι αυτή η πτώση “δεν είναι μη αναστρέψιμη” επειδή ο θαλάσσιος πάγος μπορεί θεωρητικά να σχηματιστεί ξανά αρκετά γρήγορα. Ωστόσο, θα χρειαζόταν «πολύ καιρό» για να επιστρέψουμε σε ένα επίπεδο που θεωρείται φυσιολογικό.

Νωρίτερα, τον Ιανουάριο, ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός δήλωσε ότι τα επίπεδα των θαλάσσιων πάγων τον Ιούνιο ήταν στο χαμηλότερο επίπεδο από τότε που ξεκίνησαν οι δορυφορικές παρατηρήσεις – 17% κάτω από το μέσο όρο.

«Έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε αυτές τις μεγάλες μειώσεις του θαλάσσιου πάγου στην Αρκτική, αλλά όχι στην Ανταρκτική. Αυτή είναι μια τεράστια μείωση», δήλωσε ο Μάικλ Σπάροου, επικεφαλής του Παγκόσμιου Ερευνητικού Προγράμματος για το Κλίμα, σε δημοσιογράφους στη Γενεύη.

«Δεν είναι μόνο η θερμοκρασία της επιφάνειας, αλλά ολόκληρος ο ωκεανός γίνεται θερμότερος και απορροφά ενέργεια που θα παραμείνει εκεί για εκατοντάδες χρόνια», ανέφερε ο WMO. «Ο συναγερμός χτυπάει ιδιαίτερα δυνατά λόγω των άνευ προηγουμένου υψηλών θερμοκρασιών στην επιφάνεια της θάλασσας στον Βόρειο Ατλαντικό».

Πηγή: meteo24news.gr

Επιμέλεια άρθρου: Δ. Ντόβας

Όλες οι καιρικές εξελίξεις βρίσκονται εδώ! Βρείτε αναλυτικά όλες τις προγνώσεις μας μέσα από την ιστοσελίδα μας ή από το instagram @weatherforattica.gr.